در قطعات خودروها قطعات بسیاری وجود دارند که یکی از آن‌ها صفحه کلاچ بوده و قسمتی از سیستم کلاچ در خودروهای دستی به شمار می‌رود. صفحه کلاچ که یکی از لوازم یدکی خودرو شناخته می‌شود، در بین فلایویل و صفحه فشار قرار دارد. صفحه کلاچ به عنوان یک دیسک فلزی با روکشی که اصطکاک ایجاد می‌کند، شبیه به لنت ترمز است. در درون کلاچ خودرو، صفحه کلاچ دائماً با فلایویل ارتباط داشته؛ فلایویل قطعه‌ای است که به سرعت می‌چرخد و نیروی موتور را به جعبه دنده منتقل می‌نماید.
هنگامی که پدال کلاچ اعمال می‌گردد، صفحات فشاری که صفحه دیسک کلاچ را در جای خود نگه می‌دارند، آزاد خواهند شد. این امر باعث می‌شود که صفحه کلاچ تماس خود را با چرخ فلایویل از دست داده و انتقال آن قطع شود و راننده بتواند دنده را عوض کند.
کیت کلاچ چیست؟
کیت کلاچ یکی از قطعات مکانیکی خودرو محسوب می‌شود که بین گیربکس و موتور خودرو هماهنگی به وجود می‌آورد. به این نکته توجه داشته باشید که هر کیت کلاچ مخصوص همان خودرو است و شما نمی‌توانید از این قطعه برای خودرو دیگری استفاده کنید. مهم‌ترین سیستمی که در موتور خودرو قرار دارد، مربوط به کلاچ است که این سیستم از قطعات متفاوتی به نام بلبرینگ، صفحه، فنر دیافراگمی، دیسک و فنر مارپیچی تشکیل شده است که به این مجموعه کیت کلاچ می‌گویند. کاربرد اصلی این سیستم انتقال نیرو است؛ به همین دلیل با استفاده از سیستم کلاچ به راحتی می‌توانید خودرو خود را کنترل کنید.
علائم خرابی صفحه کلاچ
صفحه کلاچ یکی از قطعات اصلی خودرو بوده که بعد از گذشت مسافتی باید برای تعویض آن اقدام به خرید دیسک و صفحه کلاچ کرد که برای این امر می‌توانید به فروشگاه اینترنتی لوازم یدکی سایپا مراجعه نمایید. در صورتی که با علائم زیر مواجه شده‌اید، به این معناست که قطعاً صفحه کلاچ شما دچار مشکل شد.
- تاخیر در عوض کردن دنده: اگر زمان تعویض دنده دچار مشکل شده یا به این موضوع پی برده‌اید که شیفتر سفت یا سخت است، یعنی صفحه کلاچ با مشکل مواجه گردید.
- لغزش کلاچ: ممکن است کلاچ شروع به لیز خوردن کند، به این معنا که دور موتور می‌چرخد؛ اما خودرو آ‌نطور که باید شتاب نمی‌گیرد.
- بوی سوختگی: بوی سوختگی ممکن است مشهود باشد که ناشی از لیز خوردن کلاچ و گرم شدن بیش از حد آن است.
- سروصدای زیاد کلاچ: زمانی که کلاچ شما دچار مشکل شده در زمان درگیر شدن صداهای بلندی را ایجاد می‌کند.
- اگر زمان استفاده متوجه لرزش کلاچ شده‌اید، به این معناست که مشکلی در سیستم کلاچ به وجود آمده است.
- رانندگی با صفحه کلاچ آسیب دیده می‌تواند آسیب جدی‌‌تر و پرهزینه‌تری را به گیربکس خودرو وارد کند. به همین دلیل، توصیه می‌شود که در اسرع وقت خودرو خود را برای بازرسی یا تعویض کلاچ نزد مکانیک ببرید.
علائم خرابی دیسک و صفحه کلاچ
معیوب شدن کیت کلاچ
به طورکلی قطعات خودرو همگی مصرفی هستند که پس از گذشت زمان باید تعویض شوند. عمر مفید سیستم کلاچ تقریبا 100 هزار کیلومتر است که این عدد به نحوه رانندگی وکیفیت قطعات بستگی دارد. به طورمثال سیستم کلاچ خودروهای درون شهری نسبت به خودروهای برون شهری طول عمر کوتاه‌تری دارند. مواردی که باعث معیوب شدن کیت کلاچ می‌شوند شامل موارد زیر هستند:
- رانندگی نامناسب و با سرعت بالا
- فشار وارد کردن به موتور و سیستم کلاچ در سربالایی
- متوقف شدن خودرو با استفاده از کلاچ در سربالایی‌ها
- تعداد غیر مجاز سرنشینان خودرو
- تعویض اشتباه دنده توسط راننده
- استفاده بیش از حد کلاژ برای توقف خودرو
خرابی ناگهانی کیت کلاچ
همانطور که در بالا اشاره کردیم، کیت کلاچ یکی از قطعات مصرفی خودرو محسوب می‌شود که پس از مدتی باید تعویض شوند؛ به همین دلیل اگر کیت کلاچ شما ناگهانی خراب شد، امکان دارد طول عمر مفید آن تمام شده باشد یا اینکه براساس عوامل بیرونی دچار مشکل شده است. برای بررسی سیستم کلاچ باید گیربکس کامل باز شود که این امر بسیار زمان‌بر است، به همین دلیل برای کسب اطلاع از تمام شدن عمر این نوع قطعات باید به نشانه‌های خرابی آن توجه داشته باشید. اگر کیت کلاچ شما دچار مشکل شده باشد علائمی همانند موارد زیر دارد:
- اگر خودرو شما در حال حرکت دچار افزایش دور موتور بالا شد؛ ولی سرعت خودرو بیشتر نشد، مشکلی در سیستم کیت کلاچ رخ داده است.
- اگر زمانی که از کلاچ استفاده کردید و متوجه شدید که پدال بیش از حد نرم یا سفت است؛ می‌تواند به این معنا باشد که صفحه کلاچ تمام شده است.
- در صورتیکه سیم کلاچ خودرو شما دچار مشکل شده باشد، زمان گرفتن کلاچ حالتی پله پله به وجود می‌آید.
- اگر هنگاه جازدن دنده‌ها صدای نامتعارف شنیدید.
- لرزش اتومبیل زمانیکه کلاچ را رها می‌کنید.
علائم نشان دهنده خرابی احتمالی کلاچ
صداهای نامتعارف در خودرو ممکن است نشان از بروز یک مشکل باشند؛ پدال کلاچ ممکن است صدایی را ایجاد کند یا گیربکس ممکن است زمانی که خودرو در حالت نول بوده صدایی را به وجود آورد. هنگامی که پدال را فشار می‌دهید، احتمال دارد که صدایی شبیه به جیغ یا غرغر یا صدای خراش در هنگام تعویض دنده به گوش شما برسد.
علل رایج خرابی دیسک و صفحه کلاچ
صفحه کلاچ فرسوده مانند اکثر قطعات مکانیکی دیگر، ممکن است در طول زمان مستعد ساییدگی شود. صفحه کلاچ در برخی از مواقع فرسوده شده، خم می‌شود یا ترک برمی‌دارد که همین امر سبب کاهش کارایی صفحه کلاچ خواهد شد. اگر صفحه کلاچ خودرو فرسوده باشد، ایجاد مشکل در درگیر شدن و جدا کردن کلاچ را در پی خواهد داشت. این امر می‌تواند باعث لرزش کلاچ یا تولید صداهای قابل شنیدن شود.
گرمای بیش از حد خودرو می‌تواند باعث گرم شدن بیش از حد دیسک کلاچ شود که همین امر سوختن مواد اصطکاک را به‌دنبال دارد. این اغلب به‌دلیل فشار روی کلاچ یا لیز خوردن کلاچ به‌وجود می‌آید. نصب نادرست یا تغییر نادرست کلاچ می‌تواند سبب گردد تا صفحه کلاچ به‌درستی کار نکند.
مراقبت از کلاچ خود
استفاده نادرست از کلاچ می‌تواند احتمال بروز مشکلات را افزایش دهد. چندین کار وجود دارد که به هنگام رانندگی می‌توانید آن‌ها را انجام داده تا عمر کلاچ افزایش یابد. از جمله این اقدامات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای افزایش شتاب خودرو بهتر است همواره با دنده یک شروع کنید.
- اجتناب از کاهش دنده‌های تهاجمی
- سعی کنید از دنده‌ها رد نشوید؛ به این معنا که تعویض دنده را به آرامی انجام دهید.
نقش اصلی دیسک کلاچ خودرو چیست؟
روکش کلاچ و صفحه دیسک کلاچ خودرو روی فلایویل موتور نصب شده و همراه با موتور می‌چرخد. دیسک کلاچ خودرو (یعنی صفحه اصطکاک) با شیار شافت ورودی گیربکس از طریق شیار اسپلاین ترکیب می‌گردد. زمانی که صفحه اصطکاک می‌چرخد، شفت ورودی گیربکس نیز خواهد چرخید. زمانی که فنر روی دیسک کلاچ خودرو عمل می‌کند، فشار دیسک برای ایجاد فشار، عمل خواهد کرد. اگر دیسک کلاچ خودرو کمی فشار داده شود، فنر دیسک کلاچ خودرو کاملاً کار نخواهد کرد؛ این یک نیمه کلاچ است که به آن نیمه پیوند نیز می‌گویند.
نقش دیسک کلاچ خودرو، انتقال نیروی موتور به گیربکس در صورت ترکیب این دو است. توجه داشته باشید که صفحه اصطکاکی، به نام صفحه کلاچ نیز شناخته می‌شود. در صفحه کلاچ، صفحه اصطکاکی توسط کلاچ اصطکاکی که بخش مهمی از صفحه کلاچ بوده ترکیب یا کلاچ می‌گردد. دیسک کلاچ خودرو سه عملکرد مهم انتقال نیرو، قطع برق و جلوگیری از اضافه بار را ارائه می‌دهد.
سخن پایانی
دیسک و صفحه کلاچ جزء مهم‌ترین قطعات یدکی خودرو هستند که بعد از گذشت زمان باید تعویض یا تعمیر شوند. برای تهیه این قطعات می‌توانید به لیست قیمت قطعات ایران خودرو مراجعه نمایید. فرآیند انتقال نیرو و فشار وارده موتور به چرخ‌ها، به سیستمی نیازمند بوده که بتواند توان موتور را به چرخ‌ها انتقال دهد که آن سیستم کلاچ است. عملکرد اصلی کلاچ این است که راننده را قادر می‌سازد تا موتور را از چرخ‌های محرک جدا کند.